Zmiany w prawie o ruchu drogowym – „korytarze życia” oraz „jazda na suwak”

23 października do podpisu Prezydenta skierowano ustawę o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Ustawa ma wprowadzić nowe rozwiązania, których celem jest zapewnienie krótszego czasu przejazdu służb ratowniczych podejmujących działania ratunkowe w przypadku wystąpienia zdarzenia drogowego oraz zmniejszenie długości zatorów drogowych i jednocześnie zapewnienie bezpieczniejszego ruchu na drogach.

Zachowanie się uczestników ruchu drogowego, w szczególności kierujących pojazdami, w przypadku przejazdu pojazdu uprzywilejowanego

Dotychczas sposób zachowania się uczestników ruchu drogowego podczas przejazdu pojazdu uprzywilejowanego regulował art. 9 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (dalej „PoRD”), w myśl którego uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się. Artykuł ten nie regulował szczegółowo w kierunku na jakie pasy powinien kierować się uczestnik, by umożliwić przejazd pojazdu uprzywilejowanego. Dotychczasowa praktyka wykazuje, iż kierowcy na polskich drogach, w sytuacji nadjeżdżającego pojazdu uprzywilejowanego, intuicyjnie zjeżdżają z drogi w różnych kierunkach. Nowe brzmienie art. 9 stanowi, iż w warunkach zwiększonego natężenia ruchu pojazdów utrudniającego swobodny przejazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności pojazdu służb ratowniczych, kierujący pojazdem:

• poruszający się lewym pasem ruchu, na jezdni z dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku, jest obowiązany do usunięcia się z drogi pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa ruchu, a poruszający się prawym pasem ruchu jest obowiązany do usunięcia się z drogi pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasa ruchu, celem umożliwienia swobodnego przejazdu pojazdu uprzywilejowanego;

• poruszający się skrajnym lewym pasem ruchu, na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku, jest obowiązany do usunięcia się z drogi pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej lewej krawędzi pasa, a poruszający się pasami sąsiednimi po prawej stronie ruchu są obowiązani do usunięcia się z drogi pojazdu uprzywilejowanego przez zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi pasów, celem umożliwienia swobodnego przejazdu pojazdu uprzywilejowanego

Zachowanie się kierujących pojazdami w przypadku wykonywania manewru zmiany pasa ruchu

Zgodnie z uzasadnieniem projektu, zagrożenie dla bezpieczeństwa na drodze rośnie wraz z natężeniem ruchu, w związku z czym pojawia się potrzeba szczegółowego uregulowania zachowania jego  uczestników np. podczas wykonywania manewru zmiany pasa ruchu. Obecnie zmianę kierunku jazdy lub zajmowanego pasa ruchu reguluje art. 22 zgodnie z którym kierujący pojazdem zamierzający zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu może to zrobić tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności, zawczasu wyraźnie sygnalizując ten zamiar. W zależności od tego w jakim kierunku kierujący pojazdem zamierza skręcić, zbliża się do odpowiadającej strony krawędzi jezdni, co reguluje art. 22 ust. 2. Obecna regulacja nie przewidywała jednak konkretnych rozwiązań w sytuacji utrudnionego ruchu np. zanikającego pasa ruchu, który przy obecnych przyzwyczajeniach kierowców zgodnie z uzasadnieniem ustawy, potęguje występujący zator drogowy, agresję na drodze, zagraża bezpieczeństwu często prowadząc do zdarzeń drogowych.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 22, kierowca będzie obowiązany w takiej sytuacji zachować się tak samo z wyjątkiem sytuacji:

• gdy nie istnieje możliwość ciągłej kontynuacji jazdy pasem ruchu na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w tym samym kierunku jazdy z powodu wystąpienia utrudnienia na tym pasie lub zanikania tego pasa – w takiej sytuacji, kierujący pojazdem poruszającym się sąsiednim pasem ruchu jest obowiązany, bezpośrednio przed miejscem wystąpienia utrudnienia lub miejscem zanikania pasa, umożliwić kierującemu pojazdem znajdującym się na takim pasie ruchu zmianę tego pasa na sąsiedni po którym istnieje możliwość ciągłej kontynuacji jazdy. Manewr zmiany pasa ruchu powinien następować w sposób pojedynczy i naprzemienny – (dodany ust. 4a)

• gdy nie istnieje możliwość ciągłej kontynuacji jazdy zarówno lewym jak i prawym skrajnym pasem ruchu na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w tym samym kierunku jazdy z powodu utrudnień na tych pasach lub ich zanikania – w takiej sytuacji, nowy przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio, z tym że kierujący pojazdem znajdującym się na skrajnym prawym pasie ruchu ma pierwszeństwo przed kierującym pojazdem znajdującym się na lewym skrajnym pasie ruchu

Uzasadnienie szczegółowo opisuje tzw. „jazdę na suwak” jaka jest realizowana na jezdniach z co najmniej dwoma pasami ruchu w tym samym kierunku w następujący sposób:

1) tam gdzie jeden z pasów np. zanika:

a) kierujący pojazdem poruszający się takim pasem ruchu kontynuuje jazdę na swoim pasie do samego jego końca i sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu kierunkowskazem,

b) kierujący pojazdem poruszającym się sąsiednim pasem ruchu z możliwością kontynuacji jazdy, dojeżdża swoim pasem do miejsca, gdzie pas obok zanika, i jest obowiązany wpuścić na swój pas dokładnie jednego kierującego pojazdem, o którym mowa w lit. a, sygnalizującego zamiar zmiany pasa ruchu; kierujący jadący pasem z możliwością kontynuacji jazdy musi zapewnić przed sobą odpowiednio duży odstęp, tak aby naprzemiennie i pojedynczo wpuszczać kierowców z zanikającego pasa ruchu,

c) kierujący, o którym mowa w lit. a, po zapewnieniu odpowiednio dużego odstępu na wjazd przez kierującego, o którym mowa w lit. b, może wykonać zamierzony manewr zmiany pasa ruchu,

d) następni kierujący pojazdami na pasach ruchu postępują tak samo jak wskazano w lit. a-c;

2) tam gdzie dwa skrajne pasy np. zanikają w tym samym miejscu:

a) kierujący pojazdem poruszający się takim skrajnym pasem ruchu kontynuuje jazdę na swoim pasie do samego jego końca i sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu kierunkowskazem,

b) kierujący pojazdem poruszający się sąsiednim pasem ruchu z możliwością kontynuacji jazdy, dojeżdża swoim pasem do miejsca, gdzie skrajne pasy obok zanikają, i jest obowiązany wpuścić na swój pas dokładnie jednego kierującego pojazdem, o którym mowa w lit. a, sygnalizującego zamiar zmiany pasa ruchu z obu skrajnych pasów, przy czym kierujący jadący pasem z możliwością kontynuacji jazdy musi zapewnić przed sobą odpowiednio duży odstęp, tak aby naprzemiennie i pojedynczo wpuszczać kierowców z zanikających skrajnych pasów ruchu,

c) kierujący, o którym mowa w lit. a, poruszający się skrajnym prawym pasem ruchu po zapewnieniu odpowiednio dużego odstępu na wjazd przez kierującego, o którym mowa w lit. b, może wykonać zamierzony manewr zmiany pasa ruchu,

d) kierujący, o którym mowa w lit. a, poruszający się skrajnym lewym pasem ruchu po zapewnieniu odpowiednio dużego odstępu na wjazd przez kierującego, o którym mowa w lit. b, i wykonaniu manewru zmiany pasa ruchu przez kierującego, o którym mowa w lit. c, może wykonać zamierzony manewr zmiany pasa ruchu,

e) następnie kierujący pojazdami na pasach ruchu postępują tak samo jak wskazano w lit. a-d.

Ustawa wejdzie w życie w terminie 21 dni od dnia publikacji.

Autorzy: Oliwia Pecht, dr Maciej Balcerowski